Ondernemer emigreert en wat nu voor de belastingen?

Je hebt het besluit genomen en gaat emigreren naar Ibiza. Je bent al ondernemer en je vraagt je af wat de zakelijke gevolgen zijn als jij emigreert. Ik zet de gevolgen aan de hand van wat voorbeelden uiteen. Ik ga er hierbij vanuit dat je echt emigreert met de bedoeling je in/op Ibiza te vestigen. Niet dat je net doet alsof je nog in NL woont, maar wel grotendeels in/op Ibiza zit. Dat is een echt andere situatie. Over het begrip “wonen” en fiscale gevolgen heb ik al eerder een blog geschreven. Zie https://www.facebook.com/ibizabusinesstips/posts/760240454185149

ZZP’er
Je bent zzp’er (je hebt dus een eenmanszaak). Bijvoorbeeld zelfstandig gevestigd marketeer, online specialist of coach/yogaleraar/healer. Je betaalt in Nederland inkomstenbelasting (IB) en premie voor de zorgverzekeringswet (ZVW) en waarschijnlijk omzetbelasting over jouw diensten/producten.

Omdat je gaat emigreren betekent dat je niet langer belastingplichtig bent in NL. In NL moet je dan een eindaangifte doen (belastingformulier M) over het inkomen tot het moment dat je emigreert. Voor je zaak betekent dat je een balans moet opmaken per de laatste dag dat je nog in NL bent. Je moet alle bezittingen en schulden van je zaak waarderen naar de waarde in het economische verkeer en je moet je winst of verlies uitrekenen “alsof je de zaak verkoopt”. Dat kan best vervelend zijn als je bedrijfsmiddelen gebruikt die al behoorlijk zijn afgeschreven, maar die nog wel meer waard zijn. Een auto die tot op de restwaarde is afgeschreven, maar nog wel een paar duizend euro waard is, of jouw iMac die voor €0,- op de balans staat, maar nog wel €750,- euro opbrengt, etc.
En jouw klantenbestand dan? Want daar leef je van en is dus geld waard voor jou. Dat hangt er van af. Als die klanten alleen voor jou komen en jij alleen dat werk doet, dan is dat klantenbestand niet zo maar overdraagbaar aan een ander. Stel je bent fotograaf en je verdient een goede boterham. Dan kan ik jouw klantenbestand wel overnemen, maar ik ben geen fotograaf. Zelfs al ben ik wel fotograaf, dan nog is het anders want jij bent uniek in je werk. In specifieke gevallen kan het wel dat het klantenbestand (met bijbehorende omzet) iets waard is voor een ander, maar dat is echt afhankelijk van de situatie.

Ik maak een voorbeeld. Je bent website bouwer en doet aanverwante zaken. Je hebt een auto op de zaak, twee computers, laptop, iPad, iPhone 8+, Samsung S8, een ingerichte werkkamer. Op het moment dat je emigreert moet je afrekenen over het verschil tussen de werkelijke waarde en de boekwaarde.

Bedrijfsmiddelen Boekwaarde Werkelijke waarde
Auto VW Golf €5.000,- €11.000,-
iMac 27” €300,- €700,-
iMac 27” €500,- €1.200,-
MacBook Pro €400,- €800,-
iPhone 8+ €0,- €300,-
Samsung Galaxy S8 €0,- €300,-
Ingerichte werkkamer €0,- €0,-
Totaal €6.200,- €14.300,-

Je moet bij emigratie (€14.300,- – €6.200,- = ) €8.100,- aangeven als “winst” over jouw bedrijfsmiddelen. En dat is dan inkomen uit je bedrijf.
Omdat er in NL net gedaan wordt alsof je stopt met je bedrijf, zijn er fiscale faciliteiten waar je mogelijk gebruik van kunt maken. Ook als je een aanslag krijgt wil dat nog niet zeggen dat je direct moet betalen. Ook daar zijn aparte regels voor bij emigratie.

Je hebt een BV, wat dan?
Je heb geen eenmanszaak, maar een besloten vennootschap (BV). Is het fiscale verhaal dan anders? Nou eigenlijk niet. Als je alleen werkt zoals in de voorbeelden hiervoor, dan verhuist jouw BV eigenlijk meteen mee met jou. Formeel moet je dat namelijk apart beoordelen, omdat de BV een rechtspersoon is die ergens anders kan “wonen” (eigenlijk gevestigd zijn) dan jij als persoon. Bij een rechtspersoon gaat het om waar de feitelijke leiding gevestigd is. Dus als jij alleen werkt als adviseur, consultant, yogaleraar, coach, of wat dan ook, maar wel alleen, dan ben jij dus ook de feitelijke leider (van “jezelf”). Je BV emigreert dus mee met jou.
En dus? Nou dan zal de BV, die een aparte aangifte vennootschapsbelasting moet indienen, dus ook zijn winst in de laatste periode vóór emigratie berekenen zoals in het voorbeeld bij de eenmanszaak. Dus alle bedrijfsmiddelen moeten gewaardeerd worden op de werkelijke waarde.
Ook de aanslag die dan vastgesteld wordt hoeft niet direct betaald te worden. Daar gelden dezelfde regels voor als bij de eenmanszaak.

Je hebt een bedrijf met personeel; is dat anders?
Stel je hebt een leuk bedrijf met personeel, een pand, machines, werkplaats, of wat dan ook, maar het kan ook wel – een tijdje – zonder jou, dus je emigreert. Wat zijn dan de gevolgen voor jouw bedrijf?
Ik beschrijf eerst de ondernemer voor de inkomstenbelasting. Dus jij bent belastingplichtig in de inkomstenbelasting als zefstandig ondernemer, mét personeel. Komt ook veel voor. Je besluit om te emigreren, maar je bedrijf blijft achter in NL. Je reist regelmatig op en neer om de bedrijfstaken aan te sturen. Je hebt bijvoorbeeld een manager die uitstekend de dagelijkse zaken aanstuurt en jij doet de grote klanten en de strategie. Het wordt nu al wel ingewikkelder, maar het kan.
Jij als ondernemer emigreert, dus dat gaat in principe hetzelfde als de zzp’er. Dus de werkelijke waarde vaststellen van jouw bedrijf(-smiddelen). Maar feitelijk blijft jouw bedrijf achter in NL. Gecompliceerd! Dan is er sprake van een vaste inrichting in NL. Je bent dan belasting verschuldigd over de winst in NL van die vaste inrichting (jouw bedrijf dus). Je moet nog steeds een jaarrekening op (laten) maken daarvoor. Van afrekening over de werkelijke waarde is dan meestal geen sprake!

En als je een BV hebt met personeel en bedrijfshal, etc? Eerst zul je apart moeten vaststellen of de feitelijke leiding van jouw BV (of holding met meerdere BV’s) niet meer in NL zit. Omdat jij bent geëmigreerd wil nog niet zeggen dat de feitelijke leiding van zo’n onderneming ook in het buitenland zit. Want als jij regelmatig op en neer reist naar NL om jouw bedrijf strategisch en tactisch aan te sturen, maar je hebt de dagelijkse leiding in handen gegeven van uitstekende medewerkers, dan zit jouw bedrijf waarschijnlijk nog steeds in NL. Dus dan is er geen sprake van afrekenen over de werkelijke waarde van jouw bedrijf. Maar ……. Dit alles is echt afhankelijk van de feitelijke situatie! En als je meerdere BV’s hebt, zoals een holding en daaronder een of meerdere werkmaatschappijen, dan moet je per BV apart gaan beoordelen of die in NL zit of in/op Ibiza.

Advies
Als je al het hele stuk gelezen hebt en nog niet gillend geremigreerd bent, dan is mijn advies: “Ga tijdig voordat je gaat emigreren en je bent ondernemer, advies inwinnen over jouw concrete situatie. Wat zijn de gevolgen en mogelijkheden en wat is verstandig om te doen én …. Wat wil je?”
Uiteraard kan Ibiza Abogados & Asesores je daarbij helpen. Neem gerust contact met ons op.